1. Khái niệm quan hệ lợi ích trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ
a) Quan hệ lợi ích
Trong mỗi nền kinh tế, hoạt động của các thành viên luôn gắn liền với các mối quan hệ phản ánh mục tiêu lợi ích mà họ theo đuổi. Bởi lẽ, những quan hệ kinh tế của một xã hội nhất định biểu hiện trước hết dưới hình thức lợi ích. Lợi ích, đến lượt nó, trở thành động lực thúc đẩy sự gắn bó chặt chẽ giữa các chủ thể trong xã hội. Những liên kết với mục tiêu lợi ích đã được xác lập một cách có ý thức trong quá trình tương tác giữa các thành viên trong xã hội dựa trên cơ sở kinh tế nhất định tạo thành các quan hệ lợi ích. Các quan hệ lợi ích trong sự gắn bó chặt chẽ với nhau tương ứng với từng lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội tạo thành hệ thống quan hệ lợi ích trong lĩnh vực đó.
Động cơ thúc đẩy sự liên hệ giữa các chủ thể trong quan hệ lợi ích là bản thân lợi ích. Trong xã hội tồn tại nhiều động cơ lợi ích khác nhau. Cho nên, quan hệ lợi ích cũng được biểu hiện dưới nhiều hình thức khác nhau. Với động cơ lợi ích lành mạnh, tức phù hợp với những chuẩn mực chung của xã hội ở điều kiện nhất định (hệ thống chuẩn mực này được xã hội đề ra và được chuẩn hoá theo từng điều kiện phát triển), sẽ tạo nên quan hệ lợi ích lành mạnh tương ứng. Các quan hệ này tạo thành nền tảng động lực thúc đẩy xã hội phát triển do chúng góp phần vào việc giải phóng sức sản xuất mà trước hết là giải phóng sức sáng tạo của con người.
Bên cạnh đó, có quan hệ lợi ích không phù hợp với chuẩn mực chung của xã hội song chúng luôn tồn tại, thậm chí trong nhiều trường hợp, chúng còn lấn át cả quan hệ lợi ích lành mạnh. Trong trường hợp đó, chúng tạo ra các xung đột và lực cản cho sự phát triển của kinh tế và toàn bộ xã hội.
b) Quan hệ lợi ích trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ
Trí tuệ, mặc dù có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của nhân loại, song để trở thành đối tượng của sở hữu một cách phổ biến dưới dạng những thành quả kết tinh của lao động sáng tạo thì không phải ở trình độ xã hội nào nó cũng trở thành hiện thực. Nhân loại đã từng chứng kiến những đối tượng sở hữu phổ biến khác nhau. Nô lệ hay con người, đến đất đai, tài nguyên, rồi tư bản lần lượt đã trở thành đối tượng của sở hữu theo các giai đoạn phát triển của xã hội loài người từ thấp đến cao. Ngày nay, khi tài sản trí tuệ tỏ rõ vai trò ưu thế vẻ khả năng tạo lợi ích của chúng trong sức cạnh tranh của doanh nghiệp và của toàn bộ nền kinh tế so với các đối tượng sở hữu truyền thống, thì tài sản trí tuệ trở thành đối tượng cần được ưu tiên nắm lấy trong các quan hệ kinh tế - xã hội ở phạm vi quốc gia cũng như quốc tế. Tài sản trí tuệ trở thành đối tượng của sở hữu. Theo đó, những quan hệ lợi ích giữa các chủ thể trong lĩnh vực này được hình thành và phát triển...
Trên đây là trích dẫn của tài liệu, để xem toàn văn tài liệu xin quý vị tải xuống tệp đính kèm.