Có thể nói, cùng với sự phát triển của kinh tế xã hội theo dòng lịch sử, các giai đoạn phát triển của hoạt động thông tin và truyền thông gắn liền với sự phát triển của khoa học và sự phổ biến của công nghệ ứng dụng trong lĩnh vực này.

Ở thế kỷ XIX, công nghệ in phát triển cùng sự phổ biến của máy in và sự phát triển của giao thông vận tải, làm chi phí in ấn, phát hành rẻ đi, dẫn đến sự thống trị của loại hình báo in. Từ thế kỷ XX, từ những phát minh trong lĩnh vực điện và điện tử, những sáng chế và ứng dụng rộng rãi của nó đã đưa đến sự thống trị của phát thanh và truyền hình. Cho đến thế kỷ XXI, sự phát triển của khoa học công nghệ trong lĩnh vực kỹ thuật số, điện toán và kết nối mạng đã tạo điều kiện cho nhân loại bước vào kỷ nguyên số, nơi mà thông tinđược tạo lập, chia sẻ và khai thác ở mức độ chưa từng thấy. Chưa khi nào thông tin có hình thái biểu hiện, mãnh liệt và phong phú như hiện nay.

Làn sóng số hóa là động lực cơ bản để đưa báo chí phát triển theo một xu hướng mới là hội tụ thông tin. Hội tụ có thể hiểu là "gặp nhau ở cùng một điểm".Trong lĩnh vực báo chí - truyền thông, khái niệm này được xuất phát từ thuật ngữ Converegence trong tiếng Anh, có nghĩa là sự kết hợp của nhiều yếu tố trong quá trình hoạt động truyền thông. Quá trình chuyển sang nền tảng kỹ thuật số nghĩa là nội dung của tất cả các loại có thể lưu hành và được gửi tới người xem qua rất nhiều thiết lập (như như truyền hình qua điện thoại di động hoặc qua đài phát thanh truyền hình kỹ thuật số mặt đất hoặc internet).

Về mặt lý thuyết, có thể nói hội tụ trong tuyền thông được xuất phát trên cơ sở bốn vấn đề đó là nền công nghiệp truyền thông; đối tượng của hoạt động truyền thông, nội dung của hoạt động truyền thông, và công nghệ được sử dụng trong hoạt động truyền thông. Bên cạnh đó, có thể hiểu rằng việc hội tụ trong truyền thông là một tất yếu của sự phát triển khoa học kỹ thuật và kinh tế xã hội. Hội tụ trong truyền thông diễn ra dựa trên bốn vấn đề quan trọng của thời đại mới đó là con người mới, kinh tế mới, công nghệ mới và nội dung mới.

Ở đây, hội tụ trong hoạt động kinh tế truyền thông là sự hợp tác, trao đổi, giữa các doanh nghiệp, tổ chức trong việc sản xuất hoặc quảng cáo một sản phẩm báo chí truyền thông. Tuy nhiên, thị trường truyền thông cũng hoạt động cùng với thị trường kinh tế và chịu sự chi phối của những quy luật của kinh tế thị trường, có cạnh tranh, có độc quyền…. Hiện nay, cùng với sự phát triển của kỹ thuật và công nghệ, sự hợp tác liên kết này chủ yếu là hợp tác về chia sẻ nguồn tin, và phối hợp về phương tiện truyền thông.

Bên cạnh đó, còn có sự hội tụ của công nghệ trong hoạt động truyền thông của các cơ quan báo chí truyền thông, điều này được hiểu là sự hội tụ hoặc liên kết thực hiện các hoạt động truyền thông hiện đại là phát thanh, truyền hình, internet và viễn thông điện tử.

Ngoài ra, còn có sự hội tụ trong nội dung truyền thông, thực tế diễn ra cho thấy hầu hết các cơ quan báo chí đều thực hiện hai hoạt động đồng thời đó là phát hành báo in và báo điện tử hoặc phát than, truyền hình kết hợp báo điện tử.

Yếu tố con người bao giờ cũng là yếu tố bao trùm trong mọi hoạt động, là yếu tố quyết định của mọi hoạt động trong xã hội và đối với truyền thông yếu tố con người quyết định chất lượng của sản phẩm. Ngày nay, người làm báo có thể thực hiện nhiều công việc khác nhau trong mảng báo chí như viết bài, chụp ảnh, giam âm… Đồng thời thực hiện kết hợp với nhau phối hợp nhuần nhuyễn trong mọi mắt xích của hoạt động báo chí. chuyển với nhau ở từng khâu để thống nhất về nội dung cũng như hình thức của bài báo.

Hội tụ báo chí thực chủ yếu trên bình diện kinh tế. Hội tụ báo chí đã taọ nên xu hướng Tòa soạn báo chí tích hợp. Theo mô hình đó, một cơ quan báo chí/Tòa soạn thực hiện sản xuất nhiều loại hình báo chí, thực hiện các sản phẩm thông tin báo chí và truyền thông đa phương tiện như truyền thanh số, truyền hình số, báo mạng, báo in… phục vụ nhu cầu của đông đảo công chúng. Tích hợp nhiều loại hình không có nghĩa là tổng hợp một cách cơ học các loại hình báo chí truyền thông trong cùng một cơ quan, tổ chức mà điều này đòi hỏi sự sắp xếp tinh gọn trong khâu tổ chức vận hành để tạo nên chuỗi hoạt động tin gọn và hiệu quả". Đầu tư vào một toà soạn như vậy, bên cạnh vai trò quản lý và tổ chức nhân sự,thì cũng cần có cơ sở vật chất phù hợp, như: đầu tư các thiết bị máy móc cho các loại hình báo chí khác nhau, xây dựng mặt bằng toà soạn và bố trí không gian làm việc sao cho các phóng viên, biên tập viên, thư ký toà soạn và ban lãnh đạo có thể phối hợp với nhau nhanh chóng, hiệu quả nhất.về sản phẩm, nếu như trước kia, sản phẩm của cơ quan báo in chỉ là những tờ báo giấy và công chúng cũng chỉ tiếp nhận thông tin qua kênh này, thì ngày nay, khi cơ quan báo in chuyển đổi sang mô hình hội tụ, sản phẩm không chỉ là báo in mà còn là những bài báo bằng bản điện tử đăng trên website hay được thông tin trên kênh truyền hình của báo.

Một trong những nguồn thu chính của cơ quan báo chí chính là bán sản phẩm báo chí. Để thu hút được đông đảo khách hàng mua báo, truy cập trang web hay xem chương trình của mình, thì cơ quan báo chí đa phương tiện cần mang đến những tác phẩm và sản phẩm bảo thực sự có chất lượng và hiệu quả xã hội cao. Chất lượng sản phẩm báo chíthì ở toà soạn đơn loại hình hay đa loại hình cũng chắc chắn phải cần để gây dựng và duy trì uy tín của mình. Nhưng với các toà soạn đa loại hình, không chỉ là sản xuất ra những sản phẩm báo chí riêng rẽ ở từng loại hình báo chí, mà cần khéo léo phối hợp thông tin giữa các loại hình để thông tin không bị trùng lặp, vừa gây lãng phí, vừa tạo cảm giác nhàm chán cho người sử dụng. Các loại hình báo chí phải quảng bá lẫn nhau để thuyết phục bạn đọc tìm đến các loại hình báo chí khác, nhằm mang đến những giá trị gia tăng, làm cho tin bài trở nên phong phú và giúp công chúng thấu hiểu tin tức hơn.

Ngày nay, Internet đã làm giảm đáng kể chi phí đầu vào cho bất cứ ai muốn xuất bản các nội dung truyền thông. Công nghệ mới giúp cho các tòa báo hoặc doanh nghiệp truyền thông cải thiện dịch vụ khách hàng và kiểm soát chi phí.Công nghệ số tác động tới tất cả các loại hình báo chí, kể cả với loại hình truyền thống như báo in. Các tờ tuần báo có thể hoạt động như các nhật báo mà không phải tốn thêm nhiều chi phí, mọi tờ báo không còn bị giới hạn bởi 12, 24 hay 48 trang, hình ảnh và màu sắc không còn bị giới hạn bởi vị trí và không gian trên tờ báo. Môi trường số hóa giúp báo chí lưu trữ được các sản phẩm hay tài liệu một cách dễ dàng. Các tờ báo có thể phát tin mọi nơi, mọi lúc thông qua tinnhắn trên điện thoại di động, cạnh tranh với đài phát thanh trong việc đưa các tin tức nóng hổi.Các tờ báo có thể xuất bản ở mức độ thường xuyên mà họ muốn qua trang web hoặc bằng ấn bản điện tử mà chỉ mất thêm ít chi phí, không có các giới hạn cũng như không cần có thêm mực hay giấy in. Việc phát hành thêm số lượng không đòi hỏi thêm mực hay thêm giấy. Ấn bản điện tử có thể được lưu hành bên ngoài thị trường chính, thậm chí là trên toàn cầu, trong cùng ngày mà không chậm trễ. Không có tờ báo nào bị mất hay bị rách, không cần có thêm cước phí bưu điện, cũng như không cần có thêm xe tải hay nhân viên chuyên chở.

Số hóa và hội tụ sẽ giúp cho việc hình thành hệ sinh thái báo chí mới "liên thông", "liên kết", "chia sẻ" và "tương thích với người dùng".

Trên tài khoản chia sẻ sử dụng các công nghệ kỹ thuật số, các ngành và thị trường sản phẩm báo chí - truyền thông trước đây bị coi là khác biệt và độc lập. Với xu hướng "liên thông", "liên kết", công chúng có thể sử dụng cùng một tài khoản để đăng nhập vào dịch vụ khác của một "hệ sinh thái" gồm nhiều sản phẩm nội dung số trước đây vốn là sản phẩm đơn lập của các nhà cung cấp khác nhau. Họ sẽ tận dụng được tất cả các cách những dịch vụ đó được kết nối. Ví dụ: Có thể xem ảnh mình đã tải tự động lên OneDrive trên TV khi sử dụng Xbox hoặc các sản phẩm truyền hình internet của mình, có thể lưu mật khẩu wifi trên điện thoạivà tải tự động trên máy tính nếu kết nối vào cùng một mạng. Người sử dụng có thể tiếp tục cuộc hội thoại trên skype mà họ đang tham gia trên điện thoại sau khi quay lại máy tính. Có thể sử dụng bất kỳ nội dung (text, video, audio...) để chia sẻ, tự sáng tạo nội dung hoặc phối hợp với các nhóm công chúng khác để sáng tạo nội dung. Họ có thể tạo danh sách phụ phẩm từ máy tính, sau đó tự động hiển thị và sử dụng nó khi bạn có mặt tại cửa hàng với chiếc điện thoại.Tất nhiên, họ có thể nhận email, danh bạ và lịch trực tuyến và trên điện thoại, kết nối thông tin cá nhân với cácmạng xã hội và báo điện tử khác nhau.Tài khoản tích hợp này giúp công chúng luôn kết nối, cho dù họ đang ở đâu.

Các tòa soạn đang tập trung vào nghiên cứu thói quen người đọc để đưa ra những gợi ý nội dung phù hợp nhất cho người dùng. Điểm quan trọng nhất trong chiến lược này là việc nghiên cứu hành vi độc giả phải đi kèm với những phân tích về thị hiếu tin tức và địa điểm của người đọc theo thời gian thực để đưa ra những gợi ý thông tin phù hợp nhất với họ. Đây sẽ là một xu hướng tất yếu đối với các tòa soạn báo trong thời đại thiết bị di động ngày một phát triển. Khác với trước kia, người đọc thường ở trạng thái "tĩnh" khi tiếp nhận thông tin, giờ đây độc giả có thể cập nhật tin tức từ khắp nơi và ngay cả khi đang di chuyển chỉ với một chiếc điện thoại trên tay.

Có thể nói, toàn cầu hóa là kết quả của những thay đổi mạnh mẽ về mặt công nghệ trong lĩnh vực truyền thông.Khái niệmtoàn cầu hóa về cơ bản được hiểu là "sự mở rộng các hoạt động ra ngoài biên giới của một quốc gia". Toàn cầu hóa giúp thu hẹp khoảng cách giữa các cá nhân trên thế giới bằng các kênh giao tiếp điện tử và gọi tên cho sự thay đổi đáng kể này bằng cụm từ "sự biến mất của khoảng cách". Làn sóng số hóa làm "phá vỡ khoảng cách về mặt địa lý và xã hội, làm cho sự cách trở về địa lý ít ảnh hưởng tới cácmối quan hệ xã hội của chúng ta hơn".

Trong kỷ nguyên số, xu hướng tự do hóa, tư nhân hóa, hội tụ tập trung sở hữu có điều kiện phát triển bùng nổ, dẫn đến một xu thế làm thay đổi cấu trúc của các cơ quan báo chí, truyền thông và cách thức sản xuất, phân phối và tiêu thụ các sản phẩm báo chí và sản phẩm văn hóa. Ngày càng nhiều công ty báo chí truyền thông nhắm đến các thị trường nước ngoài, bởi vì thị trường trong nước đã bão hòa và khi phân phối các sản phẩm truyền thông có sẵn của mình sang các thị trường nước ngoài, các công ty truyền thông có thể khai thác được thêm một nguồn lợi nhuận mà hầu như không mất thêm nguồn chi phí nào. Sự bành trướng đầu tiên phải kể đến là các tập đoàn truyền thông đa quốc gia của Mỹ và các nước phương Tây như “Time Warner”, tập đoàn tin tức của Tupert Murdoch, tập đoàn Bertelsmann của Đức đã thống trị thị trường thế giới với các chương trình tin tức và giải trí.

Nhờ khoa học kỹ thuật, internet phát triển ranh giới thông tin giữa các quốc gia bị xóa nhòa. Xu hướng xuất hiện và ngày càng tăng sự sở hữu của các tổ chức, cá nhân nước ngoài đối với báo chí truyền thông nước sở tại. Các siêu tập đoàn truyền thông xuất hiện mở rộng mạng lưới trên toàn cầu ví dụ trường hợp của CNN, MTV, ESPN, Fox Movie, HBO….

Với sự ra đời của kênh You tube, khiến nhiều người tiêu dùng đã tự trở thành nhà sản xuất và các nhà xuất bản nội dung - được gọi là "nhà sản xuất" (producer, publisher). Sự phát triển nhanh chóng của các phương tiện truyền thông mới góp phần làm phong phú thêm các kênh giao tiếp giữa của con người với mạng internet trên toàn thế giới. Ví dụ như blog, website, các trang cho phép người dùng tự sản xuất ra nội dung (usergenerated content, viết tắt là UGC), con người có thể chia sẻ thông tin rất dễ dàng. Công chúng không chỉ có "đọc và xem", thụ động với các nguồn tin, họ đòi hỏi đóng góp nguồn tin, sáng tạo nên các nội dung và chủ động một cách tối đa trên internet.

Báo chí trong thế kỷ XXI nếu chỉ dừng lại ở báo in, truyền hình, phát thanh, điện tử thì chưa đủ, mà phải đồng thời có các phiên bản cho các phương tiện máy tính bảng, điện thoại di động theo thiết kế chuyển đổi linh hoạt (responsive design). Thậm chí các ứng dụng tiếp cận thông tin báo chí cho phương tiện di động cũng biến đổi liên tục để tập trung khai thác mọi nhóm công chúng, tối đa hóa lợi nhuận. Các sản phẩm báo chí đến với công chúng không chỉ thông qua những kênh phân phối thông thường, môi trường số tạo ra cơ hội để sản phẩm báo chí tiếp cận với mọi người thông qua các giao diện hay kênh phân phối mới. Trong lĩnh vực phát thanh truyền hình, sự gia tăng các kênh phân phối trong những thập kỷ gần đây (thông qua cáp, vệ tinh, kỹ thuật số và dựa trên internet) đã làm giảm những hạn chế về phân phối bị áp đặt bởi sự khan hiếm ảo khi nội dung chương trình bị giới hạn bởi vùng phủ sóng. Các đàiphát thanh, truyền hình với tư cách là một doanh nghiệp truyền thông trên nền tảng đa phương tiện có khả năng truyền phát các chương trình của mình qua làn sóng, cũng như qua internet hay trên mạng điện thoại di động, thông qua các video theo yêu cầu, đồng thời cung cấp các nội dung bổ sung thông qua các trang web truyền thông xã hội. Một nhà xuất bản với tư cách là một doanh nghiệp truyền thông đa phương tiện xuất bản tiêu đề in trên bìa cứng và mềm, và cũng sản xuất sách âm thanh, sách và “podcast versions”.

Các sản phẩm báo chí hay dịch vụ truyền thông phân phối qua web ngày một gia tăng, ví dụ như Netflix (một dịch vụ streaming video trực tuyến dựa trên thuê bao) hoặc YouTube (dựa trên phân phối của người dùng tạo ra hoặc các nội dung không chi phí khác). Qua tất cả các phương tiện truyền thông, mọi người giờ đây có thể tiếp cận nội dung qua đa nền tảng. Người điều tiết thị trường là khán giá, "khán giả xác định những gì họ muốn và làm thế nào để họ có được chúng".

Ngoài ra, môi trường số thúc đẩy sự hình thành các tổ chức kinh tế mới, nguyên nhân chủ yếu do những công ty cổ điển không còn bắt kịp với sự phát triển của công nghệ và thị trường. Mặt khác, các tập đoàn truyền thông lớn hiện nay đã cải tổ lại mô hình kinh doanh nhằm mục đích thu hút khán thính giả. Dự báo trong tương lai sẽ không còn những công ty truyền thông kiểu cũ nữa, thay vào đó là các công ty truyền thông đa lĩnh vực.Những vụ sáp nhập gần đây cho thấy xu hướng các tờ báo mạng, báo điện tử, trang web tin tức ngày càng được định giá cao hơn các tờ báo in có truyền thống lâu đời, các tập đoàn truyền thông xưa nay mạnh về báo in hoặc truyền hình đang có xu hướng "bành trướng" mạnh sang báo mạng, báo điện tử.

Với xu thế phát triển công nghệ số như hiện nay, sẽ dẫn tới việc hình thành nhiều tập đoàn truyền thông, nhiều hãng thông tấn lớn, tổ chức khai thác các tin tức khắp trên thế giới rồi bán lại cho các cơ quan báo chí khác. Với sự chuyện biệt và hợp tác hóa này, các cơ quan báo chí chỉ cần mua lại tin tức từ các hãng thông tấn đó là có thể có đủ tin tức trên thế giới để cung cấp cho công chúng của mình.

Làn sóng số hóa và hội tụ cũng đồng thời tạo ra những "rào cản" mới. Thay vì "mở cửa" cho tất cả mọi người, một số nhà kinh tế tin rằng internet đã tạo ra rào cản mới cho việc gia nhập thị trường của các sản phẩm báo chí.Công cụ tìm kiếm đã trở thành không thể thiếu để cho phép người tiêu dùng tiếp cận với nội dung kỹ thuật số nhưng đồng thời đặt ra câu hỏi là cần kiểm soát các công cụ tìm kiếm như thế nào.

Theo quy luật vận động của thị trường, độc quyền trong truyền thông số đã xuất hiện. Sự độc quyền này có thể xảy ra cả trong giai đoạn khởi điểm (ví dụ nhưđộc quyền kiểm soát đối với các hình thức cụ thể của nội dung) và kết thúc (ví dụ như thông qua sở hữu hệ thống định vị chi phối hoặc một số giao diện thiết yếu khác với người tiêu dùng). Ví dụ các nhà sản xuất thiết bị di động như Apple có khả năng kiểm soát nội dung phương tiện truyền thông có sẵn trên iphone hay nhiều nhà nghiên cứu kinh tế cho rằng Google có sức mạnh thực hiện hoặc phá vỡ" các doanh nghiệp trên web, do vậy sẽ tạo ra sự độc quyền trong lĩnh vực vực truyền thông số.

Như vậy, với sự phát triển của công nghệ và kĩ thuật, truyền thông đã có những bước tiến mới, phát triển vượt bậc. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng xuất hiện những hạn chế tiêu cực nhất định hình thành theo quy luật vận động tất yếu của kinh tế thị trường đó là sự độc quyền, lạm dụng độc quyền, chèn ép cạnh tranh… Do đó, nhằm điều chỉnh kịp thời những yếu tố đó, cần có khung pháp lý nhằm điều chỉnh những hoạt động đó.